17 Aug 2013

Εικονολάτρες και εικονοκλάστες

Η αριστερά από τη θέση του ηττημένου του εμφυλίου και συνεπώς αποκλεισμένη από τη συγγραφή της επίσημης ιστορίας, ανέδειξε τους ήρωές της στην λαϊκή μνήμη και συνείδηση. Γλέζος (από τύχη επιβιώσας), Μπελογιάννης, Λαμπράκης, Παναγούλης, λαμπρά ονόματα πεσόντων στον αγώνα κατά του μετεμφυλιακού ψυχροπολεμικού ολοκληρωτισμού. Και βέβαια ο Χρόνης Μίσσιος, που δεν έπεσε (επίσης από τύχη) στα μετεμφυλιακά κολαστήρια και παρέδωσε το καλύτερο αφήγημα των διωγμών, πριν τα αποκηρύξει όλα και εκπνεύσει πρόωρα από τις κακουχίες.

Είναι σαν θρησκεία, κι ας αποφεύγουν την ταύτιση: Χρειάζονται τους οσιομάρτυρες για να εμπνεύσουν την επόμενη γενιά που δεν έζησε και ούτε πρόκειται να ζήσει πολιτικούς διωγμούς. Οι παραπάνω μάρτυρες είναι όντως φωτεινά παραδείγματα: Αφιέρωσαν τα πάντα, στρατεύτηκαν χωρίς επιφυλάξεις, κινητοποίησαν χιλιάδες και στο τέλος έδωσαν και τη ζωή τους για τον πολιτικό τους σκοπό. Σκοτώθηκαν (πλην Γλέζου και Μίσσιου) με την ίδια συνέπεια που έζησαν, συνέχισαν το έργο της ζωής τους με το θάνατό τους, κι αυτό τους έθεσε στο πάνθεον των ηρώων.

Όμως ο πιτσιρικάς που σκοτώθηκε πηδώντας από το τρόλεϊ ενώ προσπαθούσε να αποφύγει τις συνέπειες της έλλειψης εισιτηρίου, ΔΕΝ είναι τέτοια περίπτωση, κι ας έσπευσε η αριστερά να τον εντάξει στο πάνθεον της. ΔΕΝ ήταν πολιτική πράξη να μην πληρώσει εισιτήριο, ούτε να αποφύγει τις συνέπειες. Αντιθέτως, ήταν αποφυγή ευθύνης. Μικρή, καθημερινή, αθώα, κατανοήσιμη για την ηλικία και το εισόδημα, αλλά πάντως αποφυγή ευθύνης. Και σκοτώθηκε σε ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ, όχι πολιτικά διωκόμενος. Κανείς δεν θέλει να βλέπει παιδιά να σκοτώνονται σε δυστυχήματα, κανείς δεν αντέχει ότι χιλιάδες νέοι έχουν ξεψυχήσει στην άσφαλτο λόγω μικρών, μοιραίων λαθών. Κανείς δεν θέλει να πει στην οικογένειά του, πόσο αναίτια έχασε το παιδί, από ένα ασήμαντο περιστατικό, ένα ατόπημα, μια απόφαση της στιγμής που θα μπορούσε να μην είχε απολύτως καμία συνέπεια. Επίσης δεν θέλει κανείς να παραδεχτεί πόσο ευάλωτη, πόσο κοντά στο έρεβος είναι η ζωή όλων μας, από ένα χαζό λάθος, μια απερίσκεπτη πράξη, μια στιγμιαία αλλά καθοριστική παρόρμηση.

Γιατί όμως συγκινήθηκε ολόκληρη η κοινωνία από μια καταφανή πράξη αποφυγής ευθύνης, έστω και με τραγικό αποτέλεσμα; Η απάντηση είναι ότι ταυτιζόμαστε με τον άτυχο νέο. Εδώ και χρόνια, από τότε που ξέσπασε η κρίση και όσο χειροτερεύει, ζούμε μια διαρκή άρνηση. Δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι το πολιτικό σύστημα που μας οδήγησε στην χρεωκοπία και την ανέχεια ήταν κυρίως δικό μας δημιούργημα. Προτιμάμε να πηδήξουμε από το τρόλεϊ με άδηλα αποτελέσματα, παρά να υποστούμε τις συνέπειες για τις απαράδεκτες επιλογές μας. Μοιάζουμε με την μεταπολεμική Γερμανία ή τη μετα-γιουγκοσλαβική Σερβία που αρνούνταν να δεχτούν ότι οι ηγέτες που τις έσυραν σε αιματηρές περιπέτειες ήταν εκλεκτοί τους και ότι τους παρέδωσαν με ενθουσιασμό την τύχη τους, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές. 

Ας ανοίξουμε τα μάτια μας: Δεν ήταν ο ελεγκτής ούτε ο οδηγός, ούτε το σύστημα που απαιτεί να έχει κάποιος εισιτήριο για να ανέβει στο τρόλεϊ. Δεν ήταν πολιτικό θύμα του μνημονίου επειδή έφτασε στα άκρα για ένα-είκοσι. Δεν έχουμε δικτατορία που διαγράφει ανθρώπινες ζωές επειδή τολμούν να μιλήσουν, δεν θα βρουν ενόχους εκτός από αυτούς που σκυλεύουν την ανθρώπινη μετά θάνατο αξιοπρέπεια για πολιτικούς πόντους. Ας σεβαστεί η αριστερά την ιστορία της και να μη δίνει πολιτικό περιεχόμενο σε ένα καταφανές δυστύχημα, γιατί έτσι διαγράφει το λαμπρό της πάνθεον με επικοινωνιακά κόλπα και  τσαμπουκάδες στα νεκροταφεία. Το παιδί που σκοτώθηκε προσπαθώντας να αποφύγει τη τιμωρία δεν ήταν ήρωας, ήταν ένας καθημερινός άνθρωπος που έχασε τη ζωή του άδικα και πρόωρα. Θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από μας, όλοι, ζωντανοί και πρόωρα χαμένοι που έχουμε υποστεί τις βάρβαρες επιπτώσεις του μνημονίου, αλλά αρνούμαστε να αναλάβουμε την ευθύνη μας γι αυτό. Δεν είμαστε ήρωες της αριστεράς, αλαφιασμένοι πιτσιρικάδες που τρέχουμε να ξεφύγουμε από το μπαμπούλα είμαστε. Αν στο ΣΥΡΙΖΑ ψάχνουν αίτια για εξέγερση, να τη βρουν αλλού και να μην τρελαίνουν περισσότερο την οικογένεια του νεκρού παιδιού.


No comments: